انواع پیوند قرنیه را بشناسیم!
پیوند قرنیه ، روشی است که حین انجام آن تمامی اعضای آسیب دیده قرنیه را خارج می کنند و بافت های سالم را جایگزین آن خواهند کرد ؛ در بیشتر مواقع از این روش تحت عنوان کراتوپلاستی یاد می شود. کلینیک چشم پزشکی نورنگاه بهترین کلینیک چشم پزشکی کرج ، انواع خدمات چشم پزشکی ، اعم از کراتوپلاستی را ارائه می دهد.
تعریفی دقیق از پیوند قرنیه
سوالی که ذهن بسیاری را به خود اختصاص داده است این است که پیوند قرنیه چیست؟ این سوال عمدتا برای آن دسته از افراد به وجود می آید که در قسمت جلویی چشمان خود دچار مشکلی شده اند ، مطرح می گردد زیرا همواره به دنبال راه کاری برای درمان و بهبود وضعیت خود می باشند. طول زمان این جراحی نزدیک به یک الی دو ساعت به طول می انجامد و روند درمانی جهت بهبود و درمان عملکرد قرنیه و چشم به کار می رود به ویژه برای آن دسته از افراد که درد شدیدی را در قرنیه خود متحمل شده اند. قرنیه (cornea) یک لایه نازک و شفاف در قسمت جلوی چشم می باشد که بخش های زلالیه ، مردمک و عنبیه را پوشش می دهد. این عضو در واقع فاقد رگ خونی می باشد و دارای دو وظیفه مهم خواهد بود. عبارتند از :
- انتقال اشعه های دریافتی نور
- مراقبت کردن از اجزا داخلی چشم
وظیفه قرنیه چشم چیست ؟
قرنیه یک لایه شفاف خارجی در قسمت فوقانی چشم می باشد که همانند پنجره چشم عمل می کند ؛ قرنیه دو وظیفه مهم دارد :
وظیفه اول قرنیه این است که پرتوهای نور را به داخل چشم هدایت کرده و آنها را به روی پرده شبکیه متمرکز کند، وظیفه دیگر قرنیه این است که از ساختمان های داخل کره چشم محافظت کند. هنگامی که قرنیه چشم دچار آسیب می شود کمتر قابل مشاهده می باشد و امکان دارد که ظاهر آن تغییر کند. در چنین شرایطی نیاز به پیوند قرنیه وجود دارد.
اهداف پیوند قرنیه شامل چه مواردی می شود ؟
این عمل ، معمولا برای تحقق اهداف زیر انجام می شود :
- اهداف چشمی
جایگزین کردن قرنیه شفاف در بیمار ، به جای قرنیه مات و کدر ، هدف چشمی عمل پیوند قرنیه می باشد. معمولاعمل مذکور با این هدف ، برای اصلاح ناهنجاری هایی چون درمان قوز قرنیه ، دژنراسیون قرنیه ، کدورت قرنیه و التهاب قرنیه انجام می شود.
- اهداف درمانی
در مواردی که درمان قرنیه ، با مصرف داروهای آنتی بیوتیک و ضد ویروس ، نتایجی را در پی نداشته باشد ، از عمل کراتوپلاستی برای درمان این وضعیت ، استفاده می شود.
- اهداف ترمیمی
بازسازی آناتومی چشم یا انسجام قرنیه ، در بیمارانی که قرنیه شان نازک یا سوراخ شده است ، را پیوند ترمیمی قرنیه می نامند.
- اهداف زیبایی
برداشتن قرنیه ناسالم یا بهبود ظاهر قرنیه ، در مواردی که قرنیه دارای زخم باشد ، مربوط به اهداف زیبایی پیوند قرنیه می باشد.
چه کسانی باید پیوند قرنیه را انجام بدهند ؟
- بیماری کراتوکونوس یا قوز قرنیه یکی از شایع ترین دلایل نیاز به عمل کراتوپلاستی می باشد ؛ در قوز قرنیه ، شکل قرنیه تغییر می کند و موجب بروز بسیاری از مشکلات می شود.
- با بروز بیماری دیستروفی فوکس ، عملکرد سلول های سطح داخلی قرنیه با گذر زمان تغییر می کند که این مورد با بالا رفتن سن شدید تر خواهد شد.
- هنگامی که سلول ها ضعیف می شوند به جای این که مایع اضافی از بین برود میزان آن افزایش پیدا کرده و موجب تاری دید فرد می گردد.
در ادامه می توان گفت که پیوند قرنیه برای افراد ذیل انجام می شود :
- در مواقعی که به علت آسیب شدید قرنیه یک سوراخ کوچک در قرنیه ایجاد شود.
- هنگامی که چشم به علت تورم قرنیه ، دچار درد شدید شده است.
- از میان بردن و ریشه کن کردن عفونت در مواقعی که عفونت قرنیه با تجویز و مصرف دارو درمان نمی شود.
درصد موفقیت پیوند قرنیه
در حال حاضر سه نوع کراتوپلاستی انجام می شود. این سه نوع عبارتند از :
- پیوند تمام ضخامت
- پیوند لایه داخلی
- پیوند لایه خارجی قرنیه
پیوند قرنیه تمام ضخامت : در این پیوند ، ضخامت محدوده قرنیه آسیب دیده به طور کلی برداشته شده و جایگزین قرنیه ای سالم می شود.
پیوند قرنیه لایه ای : در این پیوند تنها ناحیه معیوب آسیب دیده برداشته می شود که با لایه سالم دیگر پیوند زده می شود. این پیوند به 4 روش زیر تقسیم می شود که این تکنیک ها عبارتند از :
- پیوند لایه ای قدامی
- پیوند لایه ای خلفی
- پیوند لایه ای میانی و قدامی
- پیوند لایه ای خلقی
پیوند لایه ای قدامی قرنیه : جراح به کمک میکروسکوپ ابتدا با تیغ مدور مخصوصی نیمی از مرکز قرنیه بیمار را برش می دهد. سپس قرنیه فرد دهنده را بعد از جدا کردن از لایه های عمقی به لایه های قدامی قرنیه بیمار ، درست در محل قرنیه برداشته شده با نخی بسیار ظریف بخیه می کند. با توجه به اینکه ترمیم زخم در ناحیه پیوند قرنیه به زمانی طولانی نیاز دارد ، زمان جوش خوردن کامل زخم معمولا چند ماه طول می کشد. در پایان جراحی ، چشم بیمار پانسمان می شود.
پیوند لایه ای خلفی قرنیه : در صورتی که سلولهای آندوتلیال که عمقی ترین لایه قرنیه هستند از بین رفته باشند ، موجب ورم قرنیه و در نتیجه کاهش بینایی فرد می شوند. وظیفه این سلولها تخلیه مایع اضافی توسط پمپی فعال از لایه های قرنیه می باشد. در این متد سلولهای اندوتلیال توسط غشاء پایه به بافت جایگرین چشم دهنده تعویض می شود. از این رو با توجه به اینکه کدام یک از لایه ها تعویض شوند ، این روش ها نام گذاری های مختلفی دارند.
تمامی این عمل ها درصد موفقیت 80 تا 90 درصد دارند. خوشبختانه ایران در زمینه این جراحی توانسته است ، بهترین فرآیند و ایده آل ترین نتیجه ها را کسب کند. همچنین در صورت پس زدن قرنیه نیز امکان جلوگیری از آن میسر است.
پیوند قرنیه چگونه انجام می شود ؟
جراحی کراتوپلاستی ، تا حد قابل توجهی سطح بینایی شما را بهبود می بخشد ؛ این عمل جراحی یک روش جراحی سرپایی است. در اکثر موارد نتایج حاصل از انجام این عمل در کلینیک چشم پزشکی نورنگاه کرج و دیگر مراکز درمانی کشور رضایت بخش بوده است.
با گذر زمان و با پیشرفت علم و فناوری در این زمینه رضایت از نتایج حاصل از انجام این عمل جراحی افزایش یافته است. در ادامه باید به این نکته اشاره کنیم که ممکن است درد یا دید شما تا چند ماه بدتر شود ؛ چرا که در این دوران چشم باید به قرنیه جدیدی که با آن پیوند خورده عادت کند.
پس از این دوران بهبودی کامل حاصل شده که جراح اقدام به کشیدن بخیه می کند و شما باید در فاصله زمانی که برای شما توسط جراح مربوطه تعیین شده است ؛ به جراح خود مراجعه کنید تا وضعیت کنونی چشم شما را بعد از پیوند قرنیه به طور کامل بررسی کند.
در بیشتر مواقع اکثر بیماران شاهد درمان و بهبود شبیه بینایی خود خواهند بود و برخی از آن ها باید از عینک استفاده کنند و ممکن است که حدود یک سال طول بکشد تا چشم شما به بهبودی کامل دست پیدا کند. اما باز هم باید به این نکته اشاره کنیم که با توجه به پیشرفت علم و فناوری در این زمینه دوران بهبود کوتاه تر شده است.
چه موقعی به پیوند قرنیه نیاز است ؟
دارا بودن قرنیه سالم و شفاف برای دید خوب ضروری است. اگر قرنیه شما به دلیل بیماری چشمی آسیب دیده باشد ، ممکن است متورم ، زخم شده یا به شدت دارای مشکل شود و بینایی فرد را دچار اختلال کند. اگر پس از استفاده از عینک های طبی و لنز های تماسی متوجه شده اید که دید شما قابل بازگشت نیست ، و یا اگر تورم به همراه درد به وسیله داروها یا لنزهای تماسی بخصوصی قابل تسکین نیست ، امکان دارد پیوند قرنیه ضروری شود و راهکار اصلی درمان و بهبودی در شما باشد. شرایط خاص احتمال دارد بر میزان شفافیت قرنیه شخص تاثیر بگذارد و شما را در معرض خطر بیشتری جهت نارسایی قرنیه قرار دهد. این موارد اعم از :
- زخم های ناشی از عفونت ها ؛ مانند تبخال چشمی یا کراتیت قارچی
- زخم ناشی از تریکاسازیس ، زمانی که مژه ها به طرف داخل چشم رشد می کنند
- شرایط موروثی همچون دیستروفی فوکس
- بیماری های چشم همانند کراتوکونوس پیشرفته
- نازک شدن قرنیه و شکل نامنظم قرنیه
- عوارض نادر پدیدار شده از عمل جراحی لیزیک
- سوختگی های شیمیایی قرنیه و یا صدمات برآمده از صدمه دیدن چشم
- تورم بیش از حد قرنیه
- نارسایی قرنیه به علت عارضه عمل آب مروارید
دوره نقاهت پیوند قرنیه
- کسانی که تحت عمل مذکور قرار گرفته اند ؛ باید در دوران نقاهت آن در رعایت دستورالعمل های مراقبتی که توسط پزشک معالج شان توصیه می شود ، بسیار دقت کنند ؛ چرا که موجب بهبودی سریع تر آن ها می گردد ؛ در ذیل به برخی از مهم ترین این نکات اشاره کرده ایم ؛ با ما همراه باشید.
- احتمالا روز بعد از عمل ، باید به متخصص چشم پزشک مراجعه نمایید ، تا چشمانتان معاینه شود.
- تا مدتی پس از انجام فرآیند عمل ، اجازه استحمام نخواهید داشت ؛ مدت زمان دقیق آن را از پزشک معالج خود جویا شوید.
- در مصرف منظم و به موقع داروهای تجویز شده توسط پزشک ، بسیار دقت کرده و دقیقا مطابق آنچه متخصص چشم پزشک تجویز کرده است ، عمل نمایید.
- به هیچ عنوان ، چشم های خود را فشار یا ماساژ ندهید.
- در صورت احساس درد ، تنها مجاز به مصرف مسکن های تجویز شده توسط چشم پزشک هستید و باید از مصرف خودسرانه سایر داروها خودداری نمایید.
- بهتر است ، در رابطه با زمان مناسب برگشت به زندگی عادی و انجام امور روزانه از پزشک معالج خود سوال کنید.
- بینایی تان به مرور زمان و به تدریج بهبود خواهد یافت.
- در دوران نقاهت عمل پیوند قرنیه ، به پشت خوابیده و از خوابیدن بر روی شکم و پهلوها خودداری نمایید.
- توصیه می گردد ؛ پس از به هوش آمدن ابتدا کمی مایعات بخورید.
- از خم شدن خودداری نمایید.
- طبق توصیه چشم پزشک ، در حین نماز خواندن از سجده کردن اجتناب نمایید.
- بانوانی که تحت عمل کراتوپلاستی قرار گرفته اند ، باید تا مدتی از به کار بردن لوازم آرایشی در چشم و نواحی اطراف آن خودداری نمایند.
هزینه پیوند قرنیه
چندین عامل متفاوت در هزینه نهایی کراتوپلاستی موثر هستند. هر کدام از این عوامل می توانند برای بیماران مختلف ، متفاوت باشند. بنابراین هزینه مشخص و ثابتی برای همه بیماران وجود ندارد. در ادامه عوامل موثر بر هزینه این فرآیند درمانی را نام می بریم:
- دستمزد جراح چشم
- هزینه بیهوشی
- قیمت بررسی قرنیه
- هزینه کلینیک چشم پزشکی در کرج
- مبلغ مورد نیاز برای دارو ها
در صورتی که تمایل دارید از هزینه پیوند قرنیه به طور دقیق مطلع شوید ، پیشنهاد می دهیم با کلینیک چشم پزشکی نورنگاه در کرج تماس حاصل فرمایید.
آیا پیوند قرنیه خطرناک است؟
کراتوپلاستی ، فرآیند ایمنی است ؛ با این حال به دلایل مختلف از بین 10 عمل جراحی ، 1 عدد آن ها دچار مشکل می شود. سیستم ایمنی به بافت پیوندی حمله کرده و پیوند را رد می کند. البته این عارضه با قطره های چشمی قابل رفع است. همچنین در مواردی بافت پیوندی محدود استفاده می شود و احتمال پس زدن بسیار کاهش پیدا می کند. از جمله موارد دیگری که به عنوان عارضه های احتمالی این فرآیند یاد می شوند ، شامل موارد زیر هستند:
- خون ریزی
- عفونت
- تورم قرنیه
- جدا شدن شبکیه ( سطح داخلی پشتی چشم از موقعیت طبیعی خود ، فاصله دارد. )
- بالا رفتن فشار داخلی چشم ( گلوکوم )
- کدر شدن عدسی ( آب مروارید )
افراد مناسب برای پیوند قرنیه
- اشخاص زیر با مشکلات ذکر شده از این روش استفاده می نمایند:
- کسانی که دارای بیماری کراتوکونوس و قوز قرنیه هستند.
- اشخاصی که توسط بیماری های ارثی ، دارای ورم قرنیه هستند.
- کسانی که به سوختگی شیمیایی قرنیه دچار شده اند.
- افرادی که به ورم قرنیه بعد از جراحی آب مروارید دچار شده اند.
- بیمارانی که به دلیل تبخال چشمی یا عفونت های میکروبی به لکه قرنیه دچار شده اند.
مشکلات و عوارض جراحی قرنیه چشم
به طور عمده پیوند قرنیه یک روند جراحی کم تهاجم است و حدودا بی خطر به حساب می آید ، اما همانند دیگر جراحی ها احتمال پدیدار شدن یکسری عوارض پس از عمل وجود دارد. این عارضه ها عبارتند از :
- پس زدن پیوند قرنیه
- عفونت شدید چشم
- خونریزی
- فشار بالا در چشم
- کدر شدن عدسی چشم
- تورم قرنیه
- جدا شدگی قرنیه جدید
- التهاب چشم
- عیوب انکساری
- عفونت های شدید سطح چشم
- جدا شدگی شبکیه
سوالات متداول
-
قرنیه ای که قابلیت پیوند زدن دارد از کجا تهیه می شود ؟
عمدتا بسیاری از افراد بیش از جان باختن رضایت نامه ای را جهت پیوند اعضا امضا می کنند که می تواند شامل تمامی اجزا و یا برخی از اندام های بدن باشد. یک فرد بعد از بروز حادثه و وارد آمدن آسیبی به چشم ممکن است به پیوند کردن قرنیه نیاز داشته باشد. در پی مراجعه به دکتر و تشخیص بیماری ، متخصص چشم درخواست جراحی پیوند قرنیه را برای بیمار دارد و عضو مورد نیاز را می توان در لیست اهدا کننده های بیمارستان مورد بررسی قرار داد. بعد از اهدا قرنیه در بانک چشم قرنیه مورد ارزیابی و بررسی قرار می گیرد که از سلامت کامل بهره مند باشد و سپس مورد استفاده قرار می گیرد. معاینه قرینه ها از لحاظ سلامتی از برخی بیماری ها مانند ، ایدز ، هپاتیت و برخی موارد دیگر مورد بررسی قرار می گیرد.
- آیا شما فرد مناسبی برای انجام عمل پیوند قرنیه هستید ؟
این روش درمانی برای بهتر شدن و درمان عملکرد قرنیه و دید بهتر صورت میگیرد. اگر درد ناشی از قرنیه یا صدمه دیده غیر قابل تحمل باشد می توانید جراحی پیوند قرنیه انجام دهید. زیرا این پیوند می تواند علائم پدیدار شده را تسکین دهد و فرد بهبود دید پیدا کند.
