بررسی میدان بینایی
چشم انسان به نحوی طراحی شده که هنگام خیره شدن به اجسام کوچک ، قدرت مشاهده دقیق جزئیات آن جسم را خواهد داشت ، چرا که هنگام نگاه کردن به صورت خیره وار به جسمی ، تصویر آن شی بر روی مرکز لکه زرد چشم یا اصطلاحا ماکولای چشم می افتد. در ادامه مقاله به بررسی میدان بینایی ( پریمتری ) می پردازیم. حال توجه داشته باشید ، در لحظه ای که به جسمی خیره شده اید و چشمان تان ثابت است قادر خواهید بود در جهات بالا ، پایین ، راست و چپ آن جسم ، البته نه با دقت بالا ، وسعتی از فضا را نیز مشاهده نمایید. این وسعت دید در علم چشم پزشکی ، موسوم به میدان بینایی می باشد ، لذا می توان گفت که میدان بینایی در حالی که به یک جسم خیره شدهاید سبب آگاهی شما از پیرامون خودتان نیز می شود. در حقیقت میدان بینایی علاوه بر افزایش کارایی سیستم بینایی ، منجر به افزایش میزان اشراف ما به محیط پیرامون و اطراف مان می شود.
میدان بینایی در اثر چه عواملی کاهش می یابد ؟
- انسداد های چشمی یا سکته ها
- آب سیاه ( به بالا رفتن فشار داخل چشم آب سیاه یا گلوکوم گفته می شود ؛ این فشار سبب آسیب عصب بینایی و در نهایت کوری می شود. )
- جداشدگی شبکیه ( جدا شدن یک لایه نازک از بافت شبکیه در پشت چشم است که سبب جدا شدن سلول های شبکیه از لایه رگ های خونی می شود. هر چه جدا شدگی زمان بیشتری طول بکشد ، فرد بینایی خود را از دست می دهد. )
- آسیب به مغز در اثر بیماری ، جراحت یا ضربه
- آسیب های عصبی مانند التهاب عصب اپتیک
- دارای علائمی مانند کاهش دید، درد در حین حرکت چشم ها، حساسیت به نور و احساس فشار می باشد.
- تورم سر عصب اپتیک
میدان بینایی نرمال در چه رنجی قرار می گیرد ؟
گستردگی میدان دید طبیعی انسان حدود 60 درجه به سمت بینی ( به سمت داخل ) و حدود 100 درجه به سمت دور از بینی ( به سمت خارج ) در محور دید افقی در هر چشم می باشد. در محور دید عمودی ، این میدان در حدود 60 درجه رو به بالا و 75 درجه رو به پایین گستردگی دارد.
قبل از بررسی میدان بینایی چه اقداماتی باید انجام شود ؟
- حداقل به مدت 24 ساعت قبل از انجام تست نباید از قطره های گشاد کننده مردمک چشم استفاده شود.
- این تست نیاز به ناشتا بودن ندارد و بهتر است معاینه با شکم خالی انجام نشود.
- در این تست بیمار باید کاملا هوشیار باشد. زیرا در هنگام تست به همکاری بیمار نیاز است.
تست پریمتری چه مراحلی دارد ؟
میدان بینایی هر چشم با چشم دیگر متفاوت است. بنابراین تست میدان بینایی ، جداگانه بر روی هر چشم صورت می گیرد. در ابتدا مشخصات بیمار و عکس مربوط توسط اپتومتریست در دستگاه وارد می شود. پوشش مخصوصی بر روی یکی از چشم ها قرار داده می شود ؛ تا بیمار هیچ نوری را احساس نکند. با دادن زنگ مخصوص ، بیمار زمانی که نقاط نورانی را مشاهده کرد به پزشک اطلاع می دهد. سر و چانه بیمار با قرار گیری در جای مخصوص ثابت نگه داشته می شود. بیمار نباید چشم هایش را حرکت دهد. اما می تواند پلک بزند. پس از اینکه لنز مناسب توسط اپتومتریست در دستگاه قرار داده شد ؛ با قرار گرفتن سر بیمار در موقعیت مناسب و راحت ، عکس در دو مرحله گرفته می شود.
ابتدا در مقابل دید بیمار ، چهار نقطه نورانی روشن می شود که تعدادی نقاط چشمک زن نورانی در مرکز آن ها دیده می شوند. هر بار که بیمار نور چشمک زن را مشاهده کرد ، زنگ را به صدا در می آورد. در نهایت در منفذ مقابل دید بیمار ، نور ثابت زرد رنگ روشن می شود. بیمار در حالی که به نور زرد رنگ خیره شده ، باید در صورت مشاهده نور چشمک زن از هر نقطه نور زرد رنگ ، زنگ را فشار دهد. چشم های بیمار باید ثابت باشد.
بررسی میدان بینایی با تست پریمتری
در صورتی که متخصص چشم پزشکی ، تست پریمتری را به منظور بررسی میدان بینایی ، برای بیمار خود تجویز نماید بدین معنا است که به عصب چشم بیمار مشکوک است. مشکوک بودن به عصب چشم ، می تواند در اثر مشکلات نورولوژیک یا اختلالات چشمی باشد.
تست پریمتری
اصلی ترین کاربرد این تست ، تشخیص و کنترل آب سیاه می باشد. تست پریمتری ، مازاد بر این در تشخیص انواع بیماری های اعصاب چشم و همچنین مسیرهای بینایی در مغز بسیار کمک کننده است. در این تست ، برای بررسی میدان بینایی هر فرد زاویه ای که قادر به مشاهده و درک جسم است محاسبه می گردد. نتایج به دست آمده از دستگاه پریمتری دقیق و قابل اعتماد می باشد.
روش های انجام پریمتری
تست یا آزمون پریمتری سه روش دارد که عبارتند از :
- Kinetic perimetry :
در این روش ، نقاط نورانی درون نیمکره فرد مشاهده کننده حرکت می کنند تا او بتواند آن ها را رویت کند.
- Static perimetry :
در این روش ، هر نقطه نورانی موقعیتی ثابت دارد و از فرد تقاضا می شود تا در صورت مشاهده آن نقاط ، دکمه مخصوص موجود روی دستگاه را فشار دهد.
- هامفری :
این روش به عنوان رایج ترین و متداول ترین متد برای پریمتری شناخته می شود. لازم به ذکر است که افراد مبتلا به بیماری لوپوس یا که از داروی «هیدروکسی کلروکین» استفاده می کنند به خاطر احتمال رسوب کلروکین بر روی شبکیه ، می بایست به طور منظم و اغلب طی فواصل شش ماهه از این تست استفاده نمایند. کلینیک فوق تخصصی چشم نورنگاه کرج ، با استفاده از سیستم های پیشرفته « پریمتری » انجام آزمون های مختلف میدان بینایی را برای افراد امکان پذیر می سازد.
عوارض تست میدان بینایی
طبق مطالعات و تحقیقات بالینی صورت گرفته تاکنون عارضه ای برای بیمار در این تست مشاهده نشده است.
ارزیابی شبکیه و عروق خونی :
داخلی ترین لایه چشم شبکیه است که حاوی سلول های گیرنده نور و عصب های بینایی می باشد. شایان ذکر است که این عضو بسیار نازک بوده و مساحت چشم را نیز پوشانده است. به طبع هرگونه اختلال یا ایرادی در این بخش بر کیفیت بینایی موثر است حتی در موارد حاد موجب نابینایی اشخاص نیز می شود. گفتنی است که این عارضه هرچه سریعتر تشخیص و درمان شود می توان از عوارض و پیامدهای او کم کرد. در نتیجه همواره به تغییرات به وجود آمده اهمیت بدهید و سریع به کلینیک چشم پزشکی در شهر خود و نزد بهترین متخصص چشم پزشکی مراجعه کنید. با حضور در مرکز چشم پزشکی نورنگاه در کرج می توان از بهترین دکتر چشم بهره برد و ایشان برای تشخیص و معاینه دقیق بررسی شبکیه و عروق خونی فرد متقاضی می تواند از آزمایش هایی نظیر ، آنژیوگرافی ، OCT ، ERG و یا EOG استفاده کند که در ادامه مختصر شرح داده شده است.
تست های بررسی :
- آنژیوگرافی :
جهت انجام این تست در یکی از رگ های دست شخص مراجعه کننده ، ماده ایجاد کننده کنتراست ( مانند : فلئورسئین ) را تزریق می کنند. جهت عکسبرداری از بخش پسین چشم از وسیله ای به نام FUNDUSاستفاده می شود. قابل ذکر است که این پروسه جهت مدیریت و ارزیابی جریان خون شبکیه و کوروئید مورد استفاده قرار می گیرد. به طور معمول برای رسیدگی به عروق شبکیه از فلئورسئین و همچنین جهت عروق کوروئیدال و بخش های عمیق تر از ICG بهره میبرند.
عارضه های احتمال و رایج در ارتباط با محدودیت های استفاده از مواد ایجاد کننده کنتراست :
فلئورسئین :
امکان دارد در برخی از افراد به مدت یک روز بعد از انجام تزریق ، حالت زردی در پوست و یا چشم ها را به وجود بیاورد. همچنین ممکن است که ادرار شخص نیز به رنگ نارنجی تغییر یابد. گفتنی است که این حالت به وجود آمده ماندگار نبوده و بعد از گذشت زمان از بین رفته و به حالت اولیه بر می گردد.
ICG :
در برخی دیگر ممکن است به این ماده واکنش آلرژیک نشان دهد. شایان ذکر است که استفاده این ماده در اشخاصی که به ید حساسیت دارند ممنوع بوده و خطرناک میباشد.
